0:02
Merhaba öğrenci dostu LoloNO Nolo'ya hoş
0:05
geldiniz. Siyasi coğrafya 20242025
0:10
vize soruları. 1. Pivot sahaya hakim
0:13
olmasına rağmen dünya hakimiyetini
0:15
sağlayamayan devlet aşağıdakilerden
0:17
hangisidir? A) Amerika Birleşik
0:20
Devletleri B) Sovyetler Birliği C) Çin
0:26
D) İngiltere E. Almanya. Cevap B.
0:32
Sovyetler Birliği. Açıklama: Halford
0:35
Minder'in Heartland teorisine göre bu
0:37
geniş Avrasya kara kütlesine hakim olan
0:39
güç dünya hakimiyetine yaklaşır.
0:42
Sovyetler Birliği tarihsel olarak bu
0:44
bölgeye büyük ölçüde hakim olmasına
0:46
rağmen küresel hakimiyeti tam olarak
0:49
2. Bugünkü bilimsel niteliğiyle siyasi
0:52
coğrafya hangi yüzyılda ortaya
0:54
çıkmıştır? A) 15. Yüzyıl B 17 yüzyıl C
1:02
19 yüzyıl D 21. yüzyıl E 12 yüzyıl Cevap
1:12
C 19. yüzyıl açıklama siyasi coğrafya
1:18
modern bilimsel bir disiplin olarak
1:20
özellikle Fredrich Ratzel'in
1:21
çalışmalarıyla 19. yüzyılın sonlarında
1:25
ortaya çıkmıştır. Ratszel devleti
1:28
organik bir varlık olarak gören
1:29
jeopolitik yaklaşımların temelini
1:31
atmıştır. 3. Bir organizma olarak
1:34
nitelediği devletin varlığını devam
1:36
ettirebilmesi ve gelişmesinin saha
1:37
kazanmasıyla mümkün olabileceği fikrini
1:39
savunmuş ve bunun için devletin
1:41
gerektiği takdirde kuvvete başvurmasının
1:43
meşru olabileceğini ifade etmiştir.
1:46
Yukarıda belirtilen fikir aşağıdaki
1:48
siyasi coğrafyacılardan hangisine
1:50
aittir? A. A Mahan B. K. Hawu C. N.
1:58
Spikeman D. Strabon E. Fatzel.
2:07
Açıklama. Verilen tanım. Devleti canlı
2:10
bir organizmaya benzeten ve yaşam alanı
2:12
kavramıyla devletin büyüme ve saha
2:13
kazanma ihtiyacını savunan Alman siyasi
2:16
coğrafyacı Fredriç Ratsel'e aittir. 4.
2:19
Kaynakların potansiyeli, çeşitliliği ve
2:21
dağılı yerleşme ve nüfus dağılışını
2:23
etkilediği gibi devletlerin DADE
2:26
etkilemiştir. Yukarıda boş bırakılan
2:29
yere aşağıdakilerden hangisi
2:31
getirilmelidir? A) Dağılışını. B)
2:39
D. Yönetim biçimlerini. E. Alanının
2:43
şeklini. Cevap A. Dağılışını. Açıklama.
2:48
Kaynakların potansiyeli, çeşitliliği ve
2:50
dağılımı, yerleşme ve nüfusun yanı sıra
2:53
devletlerin coğrafi dağılımını ve
2:54
güçlerini de etkileyen temel
2:57
5. Sömürgecilik döneminin sona ermesinin
3:00
temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
3:03
A. İmparatorlukların yıkılması. B.
3:07
Sanayileşme ve gelişme ile rekabetin
3:09
artması ve sömürge toplumların
3:11
bağımsızlık hareketleri. C. Sömürgeci
3:14
devletlerin sömürgelerine bağımsızlık
3:16
vermeleri. D. Küresel ticaretin hız
3:19
kazanması. E. Sömürgeci devletlerin
3:23
zayıflaması. Cevap B. Sanayileşme ve
3:27
gelişme ile rekabetin artması ve sömürge
3:29
toplumların bağımsızlık hareketleri.
3:31
Açıklama sömürgecilik döneminin sona
3:34
ermesinin temel nedenleri arasında.
3:36
Küresel sanayileşme ve gelişme ile
3:38
birlikte sömürge sisteminin ekonomik
3:41
olarak sürdürülemez hale gelmesi,
3:43
sömürgeci devletler arasındaki rekabetin
3:45
artması ve en önemlisi sömürge altındaki
3:48
toplumların ulusal bağımsızlık
3:50
hareketlerinin güçlenmesi yer
3:51
almaktadır. 6. Aşağıdaki fikirlerden
3:55
hangisi İbn Haldun'a aittir? A) Devlet
3:58
de bir canlı, fert gibi biyolojik
4:00
organizmadır. Kurulur, büyür ve genişler
4:03
ve nihayetinde ölür. Yani varlığı
4:06
ortadan kalkar. B. Devletin ülkesi
4:09
genişledikçe devlet idaresinin tek elde
4:12
toplanması zorunluluktur. C. Soğuk iklim
4:15
insanları zekidir. Fakat soğuk iklim
4:18
bölgeleri devlet kurmaya elverişli
4:20
değildir. D. Devlet tabiatın eseridir.
4:24
E. İnsan doğaya karşı daima mücadele
4:27
etmelidir. Cevap A. Devlet de bir canlı,
4:31
fert gibi biyolojik organizmadır.
4:34
Kurulur, büyür ve genişler ve
4:36
nihayetinde ölür. Yani varlığı ortadan
4:38
kalkar. Açıklama: İbn Haldun, Mukaddime
4:42
adlı eserinde devletin tıpkı bir canlı
4:44
gibi doğduğunu, gençleştiğini,
4:46
olgunlaştığını ve nihayetinde çöktüğünü
4:48
yani biyolojik bir organizma gibi bir
4:50
yaşam döngüsü olduğunu savunmuştur. 7.
4:53
Pivot saha veya Hardland tanımlaması
4:55
aşağıdakilerden hangisine aittir? A).
4:59
Spikeman B. Ratzel C. Aristo, D. Haufer
5:07
E. Mckinder. Cevap E. Mckinder.
5:12
Açıklama: Pivot saha veya Heartland
5:14
kavramı siyasi coğrafyanın önemli
5:16
isimlerinden Sir Halford Makinder
5:18
tarafından ortaya atılan ve Avrasya kara
5:21
kütlesine hakim olan gücün dünya
5:22
hakimiyetini sağlayacağını savunan bir
5:24
teoridir. 8. Uluslararası anlaşmalara
5:27
göre kıyı devletlerinin denizlerdeki
5:29
sınırı istisnalar hariç kıyıdan kaç mil
5:32
uzaklıktaki deniz alanlarını içine alır?
5:35
A) 3 B 16 C 12 D 6 E 20 Cevap C 12.
5:47
Açıklama: Uluslararası Deniz Hukuku
5:49
Sözleşmesine göre kıyı devletlerinin
5:52
karasuları genişliği istisnalar dışında
5:54
kıyıdan itibaren 12 deniz milidir. Bu
5:58
devletin hava sahası ve su altı da dahil
6:00
olmak üzere tam egemenlik haklarını
6:02
kullandığı alandır. 9. Aşağıdakilerden
6:06
hangisi Avrupa'da yaşayanların coğrafya
6:08
keşifleri ile varlığını öğrendikleri
6:10
tarım bitkilerindendir?
6:12
A) Şeker kamışı. B. Şeker pancarı. C.
6:17
Pamuk. D. Buğday. E. Elma. Cevap A.
6:23
Şeker kamışı. Açıklama. Coğrafi
6:26
keşiflerle birlikte Avrupalılar Amerika
6:29
kıtasından mısır, patates, domates,
6:32
tütün gibi birçok yeni tarım bitkisini
6:35
Şeker kamışı da bu dönemde yaygınlaşan,
6:38
özellikle sömürgeci ekonomilerde önemli
6:40
yer tutan bir üründür.
6:42
10. Jeopolitik kavramını ilk defa hangi
6:45
araştırmacı kullanmıştır? A) F. Ratzel
6:52
C) Rudolf Keellen. D Aristo, E. Carl
6:59
Cevap C. Rudolf Keyellen. Açıklama:
7:04
Jeopolitik terimini ilk kez 1899 yılında
7:07
kullanan, devleti coğrafi bir organizma
7:09
olarak tanımlayan İsveçli siyaset
7:11
bilimci ve coğrafyacı Rudolf Kellan'dir.
7:14
11. Deniz hakimiyetinin sağlanması
7:16
devletin coğrafi konumu, fiziki şekli,
7:19
genişliği, nüfus miktarı, milli niteliği
7:22
ve idari özelliklerine bağlıdır. Deniz
7:25
hakimiyeti karalara dayanarak kurulmakta
7:27
ve geliştirilmektedir.
7:29
Yukarıdaki görüş aşağıdaki bilim
7:31
insanlarından hangisine aittir? A) AT
7:35
Mahan B) K Ritter C) F Ratzel D) K
7:42
Hauşofer E. J. Bodin. Cevap A. A. T.
7:48
Mahan. Açıklama: Verilen görüş. Deniz
7:51
gücünün uluslararası siyasetteki önemini
7:53
vurgulayan ve deniz hakimiyetinin bir
7:55
devletin gücü ve refahı için kritik
7:58
olduğunu savunan Amerikalı deniz
7:59
stratejisti Alfred Tayerman'a aittir.
8:02
12. Aristo'ya göre hangi iklim kuşağı
8:05
devlet kurmaya ve geliştirmeye
8:07
elverişlidir? A. Soğuk kuşak. B. Orta
8:11
iklim kuşağı. C. Sıcak kuşak. D.
8:16
Tropikal kuşak. E. Ekvatoral kuşak.
8:21
Cevap B. Orta iklim kuşağı. Açıklama.
8:25
Aristo'ya göre aşırı sıcak veya aşırı
8:27
soğuk iklimlerin aksine orta iklim
8:29
kuşağında yaşayan insanlar ılıman
8:31
iklimin sağladığı denge sayesinde daha
8:33
zeki, cesur ve dolayısıyla devlet
8:35
kurmaya ve geliştirmeye daha
8:37
elverişlidir. 13. İlk devletler hangi
8:40
çağda ortaya çıkmıştır? A prehistorik
8:43
çağ. B Neolitik çağ C. Orta çağ D. Yakın
8:50
çağ. E ilk çağ. Cevap E. İlk çağ.
8:56
Açıklama. İlk devlet benzeri oluşumlar
8:59
ve şehir devletleri yazının icadı ile
9:01
başlayan ilk çağ döneminde özellikle
9:03
Mezopotamya ve Mısır gibi uygarlıklarda
9:05
ortaya çıkmıştır. 14. Birleşmiş
9:08
Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi ile
9:10
tespit edilen ve kıyı devletleri için
9:12
denizden yararlanabilecekleri alanı
9:14
ifade eden özel ekonomik bölge kıyıdan
9:16
ne kadar uzaklıktaki alanı kapsar? A) 12
9:33
Açıklama: Birleşmiş Milletler Deniz
9:35
Hukuku Sözleşmesine göre kıyı
9:38
devletlerinin deniz kaynaklarını
9:39
araştırma ve kullanma konusunda münhasır
9:41
haklara sahip olduğu özel ekonomik bölge
9:44
kıyıdan itibaren 200 deniz miline kadar
9:46
uzanan alanı kapsar. 15. Ülkelerin
9:49
havaolu araçlarının uçuşu konusunda
9:52
egemen olduğu sahanın genel adı
9:53
aşağıdakilerden hangisidir? A) Uçuş
9:57
rotası. B. Uçuşa yasak bölge. C. Uçuş
10:02
kontrol alanı. D. Hava sahası. E. Uçuş
10:07
alanı. Cevap D. Hava sahası. Açıklama.
10:12
Bir ülkenin kendi toprakları ve
10:13
karasuları üzerindeki dikey uzantısını
10:15
da içeren havayolu araçlarının uçuşu
10:18
konusunda egemenlik haklarını kullandığı
10:20
alana hava sahası denir. 16. Organizmus
10:23
teorisi aşağıdakilerden hangisi
10:25
tarafından ortaya atılmıştır?
10:30
B. Spikeman C. Delaçe
10:34
D. Ratzel E. Ritter. Cevap D. Ratszel.
10:42
Açıklama. Devleti canlı bir organizmaya
10:44
benzeten ve organik devlet teorisi
10:46
olarak da bilinen Organismus teorisi
10:48
Alman coğrafyacı Fredrich Ratsel
10:50
tarafından ortaya atılmıştır. 17.
10:53
Devletlerin sadece deniz kıyısında
10:55
olmaları değil, hangi denize veya
10:57
denizlere kıyılarının olduğu da
10:59
önemlidir. Buna göre aşağıdaki
11:02
devletlerden hangisinin diğerlerine göre
11:04
daha az şanslı olduğu söylenebilir? A)
11:07
Japonya B) Panama C) Türkiye D)
11:16
E) İsveç. Cevap E. İsveç. Açıklama. Bu
11:21
soruda birden fazla okyanus veya denizle
11:24
bağlantısı olan devletlerin daha şanslı
11:26
olduğu varsayımıyla hareket
11:27
edilmektedir. Japonya, Panama, Türkiye
11:31
ve Danimarka stratejik su yollarına veya
11:33
açık denizlere erişimi olan ticaret ve
11:36
jeopolitik açıdan şanslı ülkelerdir.
11:38
İsveç, Baltık Denizi'ne kıyısı olmasına
11:40
rağmen diğerlerine göre daha kapalı bir
11:42
denizle çevrilidir ve küresel ticarette
11:45
daha kısıtlı bir jeopolitik konuma
11:46
sahiptir. Bu nedenle diğerlerine göre
11:49
daha az şanslı olarak
11:50
değerlendirilebilir.
11:51
18. Bugün dünya nüfus dağılı
11:54
incelendiğinde dikkati çeken kalabalık
11:56
ve yoğun nüfuslu bölgelerin bu
11:58
özelliğindeki temel etken
11:59
aşağıdakilerden hangisidir? A) Ulaşım B)
12:04
Sanayi C) Tarımsal kapasite. D) Yer
12:09
şekilleri. E ham petrol zenginliği.
12:13
Cevap C. Tarımsal kapasite. Açıklama
12:17
dünya üzerindeki en kalabalık ve yoğun
12:20
nüfuslu bölgelerin. E, Doğu Asya, Güney
12:23
Asya, Avrupa'nın bazı bölgeleri temel
12:26
nedeni tarihsel olarak yüksek tarımsal
12:28
kapasiteye sahip verimli topraklarda
12:30
ortaya çıkan ziraat devrimleri ve bunun
12:32
getirdiği gıda güvenliğidir. Sanayi ve
12:35
ulaşım daha sonraki yoğunlaşmalara
12:37
katkıda bulunmuştur. 19. İklim,
12:40
jeomorfolojik özellikler, sahanın şekli
12:43
ve büyüklüğü, coğrafi konumuyla sahip
12:45
olduğu doğal zenginlikler bir ülkenin ve
12:47
siyasi bölgenin hangi boyutunu
12:49
oluşturur? A) Zaman. B) Çapraz C) Dikey
12:55
Dinamik. D yatay stabil. E diyagonal.
13:02
Cevap D. Yatay. Stabil. Açıklama: Bir
13:07
ülkenin iklimi, yer şekilleri,
13:09
büyüklüğü, coğrafi konumu ve doğal
13:11
zenginlikleri gibi özellikleri onun
13:13
yatay ve genellikle stabi olan boyutunu
13:16
oluşturur. Bu kavramlar siyasi
13:18
coğrafyada bir devletin doğal zeminini
13:20
ifade eder. 20. Devletlerin sınırları
13:24
içindeki deniz parçasını belirten genel
13:26
kavram aşağıdakilerden hangisidir? A)
13:29
Kıyıdan itibaren 12 mil genişliğindeki
13:32
deniz alanı. B) Yakın sular.
13:35
C. Kıyı suları. D. Kara suları. E. Kıta
13:41
sahanlığını kaplayan deniz alanı. Cevap
13:44
D. Kara suları. Açıklama. Devletlerin
13:48
kendi egemenlikleri altında bulunan,
13:50
kıyılarından uluslararası hukuk
13:52
kurallarına göre belirlenen bir mesafeye
13:54
kadar uzanan deniz parçasına karasuları
13:56
denir. Bu alan devletin egemenliğine
13:59
tabidir. Lolonolo ücretsiz bir öğrenme
14:02
yönetim sistemidir. Tüm çıkmış sınav
14:04
soruları için lolonolo.com'u ziyaret
14:07
edin. Testi yapmak için videonun
14:10
altındaki linki tıklayın.
